Qua xem xét nội dung ý kiến phản ảnh của Ông (bà) Nguyễn Thị Hòa, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội trả lời có 02 trường hợp cụ thể như sau:
Trường hợp thứ nhất: Con tôi nghiện ma túy và đã có giấy đi cai nghiện bắt buộc rồi. Nếu bây giờ gia đình tôi tự đi cháu đi cai nghiện có được không?
Trả lời:
* Trường hợp cai nghiện ma túy bắt buộc đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi. Được quy định tại khoản 1 Điều 34 Luật Phòng, chống Ma túy số 73/2021/QH14 thì:
Việc lập hồ sơ đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi được thực hiện như sau:
- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú hoặc có hành vi vi phạm trong trường hợp không xác định được nơi cư trú lập hồ sơ đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
- Trường hợp người nghiện ma túy do công an cấp huyện hoặc công an cấp tỉnh phát hiện hoặc trong quá trình điều tra, thụ lý các vụ việc vi phạm pháp luật mà đối tượng là người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi thuộc diện đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc thì cơ quan công an đang thụ lý vụ việc tiến hành xác minh, thu thập tài liệu và lập hồ sơ đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người đó.
Căn cứ theo khoản 4 Điều 33 Luật Phòng, chống Ma túy số 73/2021/QH14, việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc do Tòa án nhân dân cấp huyện quyết định và không phải là biện pháp xử lý hành chính.
Do đó, nếu đã có văn bản yêu cầu cai nghiện bắt buộc của Tòa án nhân dân cấp huyện, thành phố thì không thể đăng ký cai nghiện tự nguyện. Trường hợp nếu chỉ mới có Thông báo của chính quyền địa phương về việc thuộc đối tượng cai nghiện bắt buộc nhưng chưa lập hồ sơ thì gia đình có thể làm đơn trình bày đến UBND xã, phường thị trấn xin xem xét chấp nhận cho thực hiện cai nghiện tự nguyện.
* Trường hợp người nghiện ma túy bắt buộc đối với người từ đủ 18 tuổi trở lên:
- Theo quy định tại khoản 49 Điều 1 Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, quy định sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 96 như sau: “1. Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên thuộc trường hợp bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy.”.
Như vậy, người từ đủ 18 tuổi trở lên nghiện ma túy bị phát hiện và xử lý vi phạm hành chính thì thuộc trường hợp bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; không thuộc trường hợp được đăng ký cai nghiện tự nguyện.
- Theo quy định tại khoản 56 Điều 1 Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, sửa đổi, bổ sung Điều 103, về lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, như sau:
+ Đối với người nghiện ma túy có nơi cư trú ổn định thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
+ Đối với người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó có hành vi vi phạm pháp luật lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
+ Trường hợp người nghiện ma túy do cơ quan Công an cấp huyện hoặc cơ quan Công an cấp tỉnh trực tiếp phát hiện, điều tra, thụ lý trong các vụ vi phạm pháp luật mà thuộc đối tượng đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc quy định tại Điều 96 của Luật này thì cơ quan Công an đang thụ lý vụ việc tiến hành xác minh, thu thập tài liệu và lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người đó.
Việc áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc do Tòa án nhân dân cấp huyện, thành phố quyết định.
Trường hợp thứ hai: Và nếu cháu đi cai nghiện xong và không còn nghiện nữa thì về có bị đưa đi cai nghiện bắt buộc nữa không?
Trả lời: Thời gian quản lý sau cai nghiện ma túy được quy định tại khoản 1, 2 Điều 40 Luật Phòng, chống Ma túy số 73/2021/QH14, cụ thể:
- Người đã hoàn thành cai nghiện ma túy tự nguyện, người đã hoàn thành điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế, người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã chấp hành xong quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc chịu sự quản lý sau cai nghiện ma túy trong thời hạn 01 năm kể từ ngày hoàn thành việc cai nghiện hoặc chấp hành xong quyết định.
- Người đã chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc chịu sự quản lý sau cai nghiện ma túy trong thời hạn 02 năm kể từ ngày chấp hành xong quyết định.
Theo đó, căn cứ quy định tại Điều 32 Luật Luật Phòng, chống Ma túy số 73/2021/QH14, quy định đối tượng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, gồm:
- Không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện.
- Trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy.
- Người nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế hoặc bị chấm dứt điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện.
- Trong thời gian quản lý sau cai nghiện ma túy mà tái nghiện.